Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2010

Σε τρεις «καλλιτέχνες της οργανικής χημείας» το φετινό Νόμπελ

Ένας αμερικανός και δύο ιάπωνες επιστήμονες βραβεύονται από κοινού με το Νόμπελ Χημείας 2010 για την ανακάλυψη νέων μεθόδων σύνθεσης οργανικών ενώσεων, οι οποίες αξιοποιούνται σήμερα ευρέως σε κάθε τομέα της καθημερινής ζωής. Οι τρεις «καλλιτέχνες» της οργανικής χημείας είναι ο Ρίτσαρντ Χεκ, Έι-Ίτσι Νεγκίσι και Ακίρα Σουζούκι.

Οι επιστήμονες βραβεύονται για τις «διασταυρούμενες συζεύξεις που καταλύονται από παλλάδιο στην οργανική σύνθεση», ανακοίνωσε σήμερα η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών.

Τα οργανικά μόρια, τα οποία περιλαμβάνουν ένα σκελετό από άτομα άνθρακα συνδεδεμένα μεταξύ τους, είναι η βάση όλων των μορφών ζωής στη Γη.

Τα εργαλεία χημικής σύνθεσης που επινόησαν οι τρεις νομπελίστες επέτρεψαν στον άνθρωπο να μιμηθεί τη φύση παράγοντας περίπλοκα οργανικά μόρια για αναρίθμητες χρήσεις.

Για να δημιουργήσουν αυτά τα περίπλοκα μόρια, οι επιστήμονες πρέπει αρχικά να συνδέσουν σειρές από άτομα άνθρακα. Το πρόβλημα όμως είναι ότι τα άτομα άνθρακα δεν έχουν από μόνα τους την τάση να αντιδρούν μεταξύ τους.

Οι αντιδράσεις που καταλύονται από παλλάδιο είναι το μόνο εργαλείο που μπορεί να δώσει περίπλοκα οργανικά μόρια με ακρίβεια και αποδοτικότητα.

Στη λεγόμενη αντίδραση Χεκ, την αντίδραση Νεγκίσι και την αντίδραση Σουζούκι, άτομα άνθρακα πλησιάζουν και αντιδρούν μεταξύ τους με τη μεσολάβηση ενός ατόμου παλλάδιου που τα φέρνει σε μικρή απόσταση το ένα από το άλλο.

Οι διασταυρούμενες συζεύξεις που καταλύονται από παλλάδιο χρησιμοποιούνται σήμερα τόσο στην έρευνα όσο και στην παραγωγή μορίων στη φαρμακοβιομηχανία και τη βιομηχανία ηλεκτρονικών, μεταξύ άλλων.

Ο Αμερικανός Ρίτσαρντ Χεκ γεννήθηκε το 1931 και είναι σήμερα επίτιμος καθηγητής του αμερικανικού Πανεπιστημίου του Ντέλαγουεαρ.

Ο Ιάπωνας Έι-Ίτσι Νεγκίσι γεννήθηκε το 1935 και είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Περντιού στην Ιντιάνα των ΗΠΑ.

Ο επίσης Ιάπωνας Ακίρα Ζουζούκι γεννήθηκε το 1930 και είναι επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Χοκάιντο στο Σαπόρο της Ιαπωνίας.

Οι τρεις ερευνητές θα παραλάβουν το βραβείο και το χρηματικό έπαθλο που το συνοδεύει (10 εκατ. σουηδικές κορώνες, περίπου ένα εκατ. ευρώ) στην τελετή απονομής των Νόμπελ που πραγματοποιείται το Δεκέμβριο στη Στοκχόλμη. Εξαίρεση είναι το Νόμπελ Ειρήνης που απονέμεται στο Όσλο.

πηγή-tanea.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου