Εάν κρίνουμε από τις βασικές παραδοχές στις οποίες στηρίζεται ο κρατικός προϋπολογισμός του 2011, είμαστε καταδικασμένοι να πάμε από το κακό στο χειρότερο. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αναλύει τη δύσκολη πραγματικότητα με πιο αισιόδοξο τρόπο και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι θυσίες του ελληνικού λαού δεν θα πάνε τελικά χαμένες.
Ευρωπαϊκή στήριξη
Πολλά θα εξαρτηθούν από το κατά πόσο θα συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίζει την προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να βάλει τη δημοσιονομική διαχείριση σε τάξη.
Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν μπορεί να διαχειριστεί το χρέος του μετά τη λήξη της τριετούς περιόδου προστασίας και την απορρόφηση του δανείου των 110 δισεκατομμυρίων ευρώ. Είναι πρακτικά αδύνατο να βγει το ελληνικό Δημόσιο στις αγορές το 2013 και να εξασφαλίσει ποσά της τάξης των 50-60 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια βάση.
Οι ειδικοί του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επιχειρηματολογούν ήδη υπέρ της αναδιάρθρωσης του δανείου των 110 δισεκατομμυρίων ευρώ, με την έννοια ότι δεν μπορεί να εξοφληθεί στη διάρκεια μίας τριετίας και θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στην Ελλάδα να αναλάβει τις τοκοχρεολυτικές της υποχρεώσεις σε βάθος χρόνου.
Σε αντίθεση με τους ειδικούς του ΔΝΤ, που αναλύουν την κατάσταση με ρεαλιστικό τρόπο, πολλές κυβερνήσεις χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υιοθετούν, για πολιτικούς λόγους, μία άκαμπτη στάση. Ο υπουργός Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου επιχείρησε πρόσφατα να πείσει το Γερμανό ομόλογό του κ. Σόιμπλε να μετακινηθεί πιο κοντά στις θέσεις του ΔΝΤ, χωρίς να τα καταφέρει. Με το πέρασμα του χρόνου και στο βαθμό που η Ελλάδα θα δείχνει διάθεση προσαρμογής, οι ισχυρές κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εξαιρετικά πιθανό να προσυπογράψουν τη βασική θέση των ειδικών του ΔΝΤ και να δεχθούν μια νέα προθεσμία για την εξόφληση του δανείου των 110 δισ. ευρώ.
Ο μηχανισμός των 750 δισ.
Οι διευκολύνσεις σε ό,τι αφορά την εξόφληση του δανείου των 110 δισ. δεν αρκούν για να βγάλουν την ελληνική οικονομία από το αδιέξοδο. Έχουμε μπροστά μας αρκετά χρόνια οικονομικών δυσκολιών, που θα συνδυάζονται με τη μεγάλη αύξηση των τόκων που αναλογούν στο δημόσιο χρέος.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι η σωτηρία της ελληνικής οικονομίας προϋποθέτει πρόσθετες πιστωτικές ευκολίες από το ταμείο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, που δημιούργησε η Ευρωπαϊκή Ένωση για να σταθεροποιήσει προβληματικές οικονομίες όπως της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας.
Η χρηματοπιστωτική αποσταθεροποίηση που παρατηρείται στην Ιρλανδία φέρνει πιο κοντά την ένταξή της στο μηχανισμό, ενώ είναι σημαντικές οι πιθανότητες να την ακολουθήσει και η Πορτογαλία. Η οικονομική, δημοσιονομική αποσταθεροποίηση χωρών του λεγόμενου ευρωπαϊκού Νότου μπορεί να σπάσει τη διπλωματική απομόνωση της Ελλάδας, η οποία παίζει, προς το παρόν, μόνη στη δική της, κατώτερη κατηγορία.
Η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας χωρών όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία θα εντείνει την πολιτική πίεση για την αναζήτηση μιας ευρωπαϊκής λύσης στο πρόβλημα και θα αυξήσει τις πιθανότητες να εξασφαλίσει η Ελλάδα ένα ποσό της τάξης των 80-100 δισεκατομμυρίων ευρώ από το μηχανισμό των 750 δισ. ευρώ που ήδη έχει δημιουργηθεί.
Σε αυτή την περίπτωση θα έχουμε επιτύχει την αναδιάρθρωση, σε ό,τι αφορά τις προθεσμίες, του χρέους των 110 δισ. ευρώ και θα διευκολυνθούμε στη διαχείριση του συνολικού χρέους, που θα αυξηθεί στα τέλη του 2012 προς τα 400 δισεκατομμύρια ευρώ.
Δεκαετία λιτότητας
Με βάση το σενάριο που περιγράψαμε, θα απομακρυνθεί οριστικά ο κίνδυνος χρεοκοπίας του ελληνικού Δημοσίου και θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις διαχείρισης του δημοσίου χρέους σε βάθος χρόνου.
Θα χρειαστεί, πάντως, τουλάχιστον μία δεκαετία λιτότητας για να μπει σε τάξη η δημοσιονομική διαχείριση, να δημιουργηθεί αναπτυξιακή δυναμική, να εξασφαλιστεί σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα στη δημοσιονομική διαχείριση και να αρχίσει να μειώνεται το δημόσιο χρέος ως ποσοστό επί του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Τα πράγματα είναι δύσκολα και, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα γίνουν δυσκολότερα, αυξάνονται, όμως, οι πιθανότητες εφαρμογής του σεναρίου σωτηρίας που περιγράψαμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου