Γιατί κάηκαν στη Marfin

Της Calpicon Ltd από το protagon.gr

Το πόρισμα για την πυρκαγιά που οδήγησε στην τραγωδία της Marfin πριν από λίγους μήνες, από μόνο του είναι ένα όμορφο κείμενο που έρχεται να δικαιολογήσει εκ του ασφαλούς κάποια από τα αίτια της τραγωδίας. Αν όμως πάμε λίγο παραπέρα, αν ψάξουμε την ουσία του θέματος, θα δούμε ότι δυστυχώς και το συγκεκριμένο πόρισμα δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα ευχολόγιο για όλα όσα θα έπρεπε τυπικά να γίνουν, αντί να ασχολείται με αυτά πού επιβάλλετο να γίνουν.

Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι. Η τράπεζα, λέει το πόρισμα,  θα έπρεπε να υποβάλλει σχέδιο πυρασφάλειας στην πυροσβεστική, να περιμένει την αυτοψία και να πάρει το πιστοποιητικό πυρασφάλειας που ισχύει για πέντε χρόνια. Αυτά τα πολύ απλά.

Οι τράπεζες εμπίπτουν στη γενική  κατηγορία «χώροι συνάθροισης κοινού», που περιλαμβάνει τα κτίρια στα οποία συγκεντρώνεται το κοινό για κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές, ψυχαγωγικές, επιστημονικές και αθλητικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες καθώς και για την αναμονή συγκοινωνιακών μέσων (άρθρο 10 ΠΔ71/88).

Θεωρητικά λοιπόν υπάρχουν οι προδιαγραφές. Η διαδικασία διατήρησης των προδιαγραφών και η απαίτηση ελέγχων μετά την αρχική έγκριση δεν υπάρχει πουθενά. Η εκπαίδευση του προσωπικού αφήνεται στην ευθύνη του διευθυντή. Αυτό λέει ο νόμος, χωρίς όμως να προσδιορίζει τι εννοεί με τον όρο «εκπαίδευση» ούτε πως αυτή πιστοποιείται. Πρακτικά δηλαδή το θέμα εκπαίδευση είναι εντελώς έωλο.

Υπάρχει βέβαια και το θέμα της συντήρησης. Οι πυροσβεστήρες πρέπει να ελέγχονται και να αναγομώνονται κάθε χρόνο. Σε άλλες κατηγορίες κτιρίων (ξενοδοχεία) υπαγορεύεται ρητά και μάλιστα η αναγόμωση και ο έλεγχος πρέπει να γίνονται από πιστοποιημένες εταιρείες. Στις περιπτώσεις τραπεζών αυτό πρέπει θεωρητικά να γίνεται, αλλά επαφίεται στον πατριωτισμό του διευθυντή.

Που θέλω να καταλήξω; Το νομικό πλαίσιο πυροπροστασίας κτιρίων δείχνει να είναι πλήρες όσο αφορά στις θεωρητικές απαιτήσεις και τις προδιαγραφές. Εκεί που πάσχει, όπως και πολλά νομοθετήματα στην Ελλάδα, είναι στον ρεαλισμό και την επιβολή. Γιατί αν ο νόμος επέβαλλε ένα διαρκή έλεγχο των εγκαταστάσεων (όπως π.χ. τον επιβάλλει στα ξενοδοχεία) αντί να λέει το γενικόλογο «με ευθύνη του διευθυντή» τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά.

Διαβάζοντας τα παραπάνω γεννάται το ερώτημα αν έφτασε  επιτέλους ο καιρός να εκλείψει από τη νομοθεσία ό,τι επαφίεται στον «πατριωτισμό των Ελλήνων» και να προσδιοριστούν επιτέλους με ακρίβεια και ρεαλισμό οι ευθύνες και οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται σε κάθε τι που έχει να κάνει με θέματα ασφαλείας;

Προσωπικά το βλέπω απίθανο, αφού τότε θα καταργηθεί η βασική άτυπη αρχή της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης που στηρίζεται στο ότι θεωρητικά όλα προβλέπονται, αλλά η τυφλή υπακοή στο νόμο καθιστά την όποια διαδικασία αφόρητα γραφειοκρατική και δυσκίνητη, οπότε αν θες να παράξεις έργο αναγκάζεσαι να παρακάμπτεις τα επουσιώδη στάδια.

Αν βέβαια για κάποιο λόγο γίνει η «στραβή» η ευθύνη πάντα μεταβιβάζεται στον κατώτατο υπάλληλο, οπότε όλα είναι πάλι μια χαρά...