Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010

Τελικά τα ζώα αυτοκτονούν;

Σαράντα χρόνια πριν, ο Richard O’Barry είδε την Kathy, ένα δελφίνι το 1960 στο τηλεοπτικό show Flipper να αυτοκτονεί. Ή έτσι τουλάχιστον ισχυρίζεται. Τον κοίταξε στα μάτια, βυθίστηκε στον πάτο της δεξαμενής από χάλυβα και σταμάτησε να αναπνέει. Αυτό το λεπτό, μεταμόρφωσε τον εκπαιδευτή του δελφινιού σε έναν ακτιβιστή για τα...
δικαιώματα των ζώων για ζωή, ενώ ο ρόλος του στο βραβευμένο με Oscar ντοκιμαντέρ The Cove, σχετικά με τις επιχειρήσεις κρέατος των δελφινιών σε μια μικρή πόλη στην Ιαπωνία, τον μεταμόρφωσε σε μια διασημότητα. «Η αυτοκτονία ήταν κάτι που με ταρακούνησε», αναφέρει ο O’Barry. «Η βιομηχανία (της διασκέδασης μέσω ζώων), δεν θέλει να σκέφτονται οι άνθρωποι ότι τα δελφίνια είναι πιθανόν να αυτοκτονήσουν, αλλά είναι πλάσματα με επαγρύπνηση, με εγκέφαλο μεγαλύτερο από αυτόν του ανθρώπου». Η αυτοκτονία των ζώων μπορεί να φαντάζει παράλογη, όμως η ιδέα είναι τόσο παλιά, όσο η φιλοσοφία. Ο Αριστοτέλης είπε κάποτε μια ιστορία για ένα άλογο το οποίο πήδηξε στην άβυσσο, αφότου συνειδητοποίησε ότι ζευγάρωσε με την μητέρα του, ενώ το θέμα σχολιάστηκε από τους πρώιμους Χριστιανούς θεολόγους και τους Βικτοριανούς ακαδημαϊκούς. «Ο προβληματισμός της αυτοκτονίας των ζώων, ουσιαστικά ωθεί τους ανθρώπους να κατανοήσουν τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος», αναφέρει ο Duncan Wilson, ιστορικός ιατρικών θεμάτων στο Πανεπιστήμιο του Manchester και συγγραφέας της μελέτης της έκδοσης Μαρτίου του βρετανικού περιοδικού Endeavour για την ιστορία των αυτοκαταστροφικών ζώων. «Οι άνθρωποι που μιλούν για την αυτοκτονία των ζώων σήμερα, φαίνεται πως την χρησιμοποιούν για να εγείρουν τη συμπάθεια για τα δεινά και την κακομεταχείριση των αιχμάλωτων ζώων». Αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι έχουν ερμηνεύσει την αυτοκτονία των ζώων, αντανακλούν τη μετατόπιση των αξιών για τα ζώα και τον δική μας αυτοκαταστροφή, όπως υποστηρίζει το έγγραφο. Οι Ρωμαίοι, έβλεπαν την αυτοκτονία των ζώων εξίσου φυσική και ευγενή: ένα ζώο το οποίο συνήθως ανέφεραν ως αυτοκτονικό, ήταν κάποιο που το σέβονταν, το άλογο. Έπειτα, για αιώνες, η συζήτηση για την αυτοκτονία των ζώων φαίνεται να έχει σταματήσει. Οι σκεπτόμενοι Χριστιανοί, όπως ο St. Thomas Aquinas καταδίκασε την αυτοκτονία σαν αμαρτωλή για τους ανθρώπους και αδύνατη για τα ζώα. «Τα πάντα φυσικά αγαπούν τον εαυτό τους», έγραψε τον 13ο αιώνα ο Aquinas. «Το αποτέλεσμα, είναι ότι το καθένα διατηρεί τον εαυτό του στη ζωή». Τον 19ο αιώνα οι Βρετανοί, ασφαλώς, αφότου ο Δαρβίνος κατέδειξε πως οι άνθρωποι εξελίχθηκαν από τα ζώα, οι ανθρώπινες κοινωνίες σχηματίστηκαν, η χορτοφαγία και τα κατοικίδια έγιναν δημοφιλή, και οι αναφορές για την αυτοκτονία των ζώων, ξαναήρθαν στην επιφάνεια. Το υποκείμενο της συζήτησης αυτή τη φορά, ήταν ο σκύλος. Το 1845 οι Illustrated London News έκαναν αναφορά για έναν Καναδό newfoundland, ο οποίος επανειλημμένα είχε προσπαθήσει να πνιγεί: «Το ζώο φάνηκε εξαντλημένο, και λόγω του ότι κρατούσε το κεφάλι του συνεχώς κάτω από το νερό για λίγα λεπτά, κατάφερε τουλάχιστον να επιτύχει τον σκοπό του, όταν πέρασε η ώρα, ήταν όντος νεκρός». Η μελέτη του Wilson υποστηρίζει ότι το ποσοστό των αυτοκτονιών των ζώων και άλλων – αυτή μιας αγριόχηνας, μιας γάτας, ενός πελεκάνου και ενός σκορπιού – όμως δεν αντιμετωπίζει το θέμα εάν τα ζώα ή όποιοι άλλοι είναι τεχνικά ικανά να αφαιρέσουν τη ζωή τους. Ο Thomas Joiner, ψυχολόγος του Πανεπιστημίου της Florida το ξεχωρίζει. Το νέο του βιβλίο, Myths About Suicide, συνδέει τις τάσεις αυτοκτονίας των ζώντων οργανισμών. «Εκτός από τη φύση, φαίνεται πως υπάρχουν οι ίδιοι οι υπολογισμοί», αναφέρει ο Joiner. «Αξίζει άραγε ο θάνατός μου, περισσότερο από τη ζωή μου; Οι αυτοκτονίες όλων των ειδών περιλαμβάνουν αυτόν τον υπολογισμό, από τα βακτήρια και τα έντομα στις κλασικές αυτοκτονίες, ακόμη και τις τρομοκρατικές αυτοκτονίες». Το περιοδικό Endeavour τονίζει την παράδοση της αυτοκτονίας των Ιβηρικών σκορπιών: όταν περιτριγυρίζονται από φλόγες, τσιμπούν τους εαυτούς τους στην πλάτη. Στις αρχές του 1880 στη Βρετανία, ξεκίνησε μια αντιπαράθεση σχετικά με το θέμα αφότου ένας Λονδρέζος ζωολόγος τοποθέτησε έναν σκορπιό σε ένα γυάλινο δοχείο, του χορήγησε χλωροφόρμιο και ισχυρίστηκε ότι είδε το ζώο να προσπαθεί να τσιμπήσει τον εαυτό του. Για να αποδείξει το λάθος του, ο ψυχολόγος Conwy Lloyd Morgan έστησε μια σειρά παγίδων για τα ζώα. «Τα περικύκλωσε με φωτιά, τα ζέστανε σε ένα μπουκάλι, τα έκαψε με φωσφορικό οξύ, τους παραχώρησε αγωγή με ηλεκτροσόκ, ενώ τους υπέβαλε σε μαθήματα «γενικής και εξοργιστικής ανησυχίας», αναφέρει το άρθρο του Endeavour. Διεξάγοντας όμως, βίαια πειράματα, για να αποδείξει το σημείο των ορίων, και για πιο παλιά και για τώρα, βρήκε αντιμέτωπες κριτικές. « Σκέφτομαι συχνά τις ομιλίες μας σχετικά με την τάση των ζώων να οδηγούνται σε παράξενα άκρα και ενεργούν για να κρύψουν αυτά που κάνουμε σε αυτά κάθε μέρα», αναφέρει ο Jonathan Safran Foer, του οποίου το νέο βιβλίο, Eating Animals, σχετίζει την προσπάθειά του να καταλάβει πως τα ζώα γίνονται τροφή. «Θα έπρεπε να χτυπάμε τις μύγες, είναι πιθανόν να αρέσει στα φυτά η κλασική μουσική που παίζουμε, μπορούν να αυτοκτονήσουν οι σκύλοι – όλα αυτά τα θέματα μπορεί να είναι ενδιαφέροντα, αλλά δεν έχουν σε τίποτα να κάνουν με την τακτική μας επικοινωνία με τα ζώα». Ο Foer ισχυρίστηκε ότι είδε πρόσφατα το ντοκιμαντέρ The Cove και, όπως άλλοι, βρήκε τις αναφορές στην αυτοκτονία των ζώων απίθανες. «Δεν χρειάζεται να κάνουμε τα ζώα ανθρώπους για να τους συμπεριφερόμαστε με ευπρέπεια», όπως δηλώνει. «Αν απλώς συμπεριφερόμασταν στα γουρούνια, σαν γουρούνια και στις αγελάδες, σαν αγελάδες, αυτό θα ήταν αρκετό».

πηγή-tvxs.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου