Γιατί το «αδύναμο» φύλο είναι το πιο δυνατό

Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα από tanea.gr

Επί αιώνες τις αποκαλούσαν «αδύναμο φύλο». Όταν όμως το θέμα είναι η μάχη εναντίον σοβαρών ασθενειών και λοιμώξεων, οι γυναίκες είναι πολύ πιο ρωμαλέες απ’ ό,τι οι άντρες - ίσως διότι η Μητέρα Φύση τις έχει εφοδιάσει με καλύτερο ανοσοποιητικό σύστημα, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Όπως έδειξε, το «αδύναμο» φύλο είναι γενετικά προγραμματισμένο να αντιμετωπίζει καλύτερα τις λοιμώξεις και τον καρκίνο, ενώ διαθέτει και ένα «αναπληρωματικό» σύστημα για να καταπολεμά τα νοσήματα.

Το εύρημα υποδηλώνει επίσης πως όταν οι άντρες… νιαουρίζουν επειδή έπαθαν μια ιωσούλα, δεν υποκρίνονται διόλου αλλά στ’ αλήθεια υποφέρουν.

Το μυστικό της ισχυρότερης ανοσίας των γυναικών βρίσκεται σε μια ουσιώδη βιολογική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων: οι γυναίκες διαθέτουν μία έξτρα κόπια του χρωμοσώματος Χ (το γυναικείο φύλο καθορίζεται από τον χρωμοσωμιακό συνδυασμό ΧΧ) ενώ οι άντρες διαθέτουν ένα χρωμόσωμα Χ και ένα Υ (δηλαδή τον χρωμοσωμιακό συνδυασμό ΧΥ).

Το χρωμόσωμα Υ είναι πολύ πιο βραχύ από το Χ – και αυτό σημαίνει πως ο γυναικείος οργανισμός διαθέτει πολύ περισσότερα μη κωδικοποιητικά RNA – ένα είδος μορίων (λέγονται και μικροRNA) του χρωμοσώματος Χ, τα οποία όπως αποδεικνύεται αποτελούν σημαντικούς ρυθμιστές του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ο δρ Κλωντ Λίμπερτ, από το Πανεπιστήμιο Ghent του Βελγίου, και οι συνεργάτες του, δημιούργησαν έναν λεπτομερή χάρη όλων των μη κωδικοποιητικών RNA του χρωμοσώματος Χ, διαπιστώνοντας πως παίζουν ρόλο στις ανοσοποιητικές λειτουργίες και στον καρκίνο.

«Οι στατιστικές δείχνουν πως στα θηλαστικά και στους ανθρώπους, τα θηλυκά ζουν περισσότερο απ’ ό,τι τα αρσενικά και είναι πιο ικανά να καταπολεμούν σοβαρά προβλήματα, όπως η σήψη, τα τραύματα και οι λοιμώξεις», δήλωσε ο δρ Λίμπερτ.

«Πιστεύουμε ότι αυτό οφείλεται στο χρωμόσωμα Χ, το οποίο στους ανθρώπους περιέχει το 10% όλων των μικροRNA που έως τώρα έχουν εντοπιστεί στον γενετικό κώδικα. Πολλά από αυτά επιτελούν σημαντικές λειτουργίες στην ανοσία και στην ογκογένεση».

Τεράστια οφέλη

«Τα οφέλη από την ύπαρξη δύο Χ χρωμοσωμάτων αντί για ένα Χ και ένα Υ, είναι τεράστια», συνηγόρησε η δρ Έλενορ Φις, καθηγήτρια Γυναικείας Υγείας & Ανοσοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.

«Τα μικροRNA είναι πολύ σημαντικά για την ρύθμιση των πρωτεϊνών οι οποίες επηρεάζουν την κυτταρική ανάπτυξη, τον καρκίνο και τις ανοσολογικές αντιδράσεις. Μπορούν να καταστείλουν τις πρωτεΐνες που ευνοούν την ανάπτυξη του καρκίνου και να διεγείρουν εκείνες που δρουν προστατευτικά εναντίον του».

Όπως εξηγούν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «BioEssays», η ύπαρξη των δύο χρωμοσωμάτων Χ έχει ένα πρόσθετο όφελος: εάν συμβεί μεταλλαγή σε ένα γονίδιο του ενός χρωμοσώματος Χ, έχουν μια «υγιή» κόπια στο άλλο. Στους άντρες, όμως, αυτό δεν γίνεται.

«Από βιολογικής απόψεως, όλ’ αυτά συνέβησαν διότι οι γυναίκες είναι αυτές που πρέπει να εξασφαλίσουν την επιβίωση του είδους», πρόσθεσε η δρ Φις. «Πρέπει, συνεπώς, να μπορούν να αντέχουν τις λοιμώξεις και τις διάφορες αρρώστιες όταν είναι έγκυοι και όταν θηλάζουν τα μωρά τους, ειδάλλως η διαιώνιση του είδους κινδυνεύει».

Μειονέκτημα

Η υπερανοσία των γυναικών, πάντως, έχει ένα μειονέκτημα: εάν τελικά αρρωστήσουν από κάποια λοίμωξη, ο οργανισμός τους αντιδρά με μια πολύ έντονο τρόπο.

Το γεγονός αυτό αφ’ ενός τις θέτει σε αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως αυτοάνοσων νοσημάτων (όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η ψωρίαση που όντως είναι πιο συχνές στις γυναίκες), αφ’ ετέρου σημαίνει πως όταν θα πάθουν λ.χ. γρίπη, θα την «περάσουν» πιο βαριά απ’ ό,τι οι άντρες, κατά την δρα Φις.