Οι αρχαίοι Έλληνες «είχαν δει πρώτοι τον κομήτη του Χάλεϊ»

Το μυστηριώδες λαμπερό αντικείμενο που εμφανίστηκε πάνω από τον Ελλήσποντο τον 5ο αιώνα π.Χ ήταν πιθανώς ο κομήτης του Χάλεϊ, τον οποίο κανείς άλλος πολιτισμός δεν είχε περιγράψει ως τότε, υπολογίζουν Αμερικανοί αστρονόμοι. Προτείνουν μάλιστα ότι το περιστατικό έπαιξε ρόλο στην πρωτοποριακή θεωρία του Αναξαγόρα για την πτώση ουράνιων σωμάτων στη γη.
Η εμφάνιση του κομήτη φαίνεται ότι συνέβη σχεδόν ταυτόχρονα με τη μυστηριώδη πτώση ενός μετεωρίτη στη βόρεια Ελλάδα, αναφέρουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου «Μπράιχαμ Γιανγκ» της Γιούτα.

Όπως γράφουν στο Journal of Cosmology, αρκετές αρχαίες πηγές αναφέρουν ότι το 467/6 π.Χ ένας μετεωρίτης «σε μέγεθος άμαξας» έπεσε στην περιοχή Αιγός Ποταμοί του Ελλήσποντου. Ο βράχος έγινε μάλιστα αξιοθέατο για τους επισκέπτες της περιοχής για τα επόμενα 500 χρόνια, όπως ανέφερε τον 1ο αιώνα μ.Χ. ο Ρωμαίος φυσικός φιλόσοφος Πλίνιος ο Πρεσβύτερος.

Ένα αιώνα μετά την πτώση του μετεωρίτη, ο Αριστοτέλης ανέφερε στο έργο του Μετεωρολογικά ότι  ο βράχος έπεσε από τον από τον ουρανό τη διάρκεια της ημέρας, και συνδυάστηκε τόσο με την εμφάνιση διαττόντων αστέρων όσο και με τη διέλευση ενός μεγάλου κομήτη στο δυτικό ουρανό.

Το ίδιο αναφέρουν ακόμα ο Πλίνιος και δύο ακόμα αρχαίες πηγές, οι οποίες κάνουν λόγο για ένα λαμπρό σώμα που παρέμενε ορατό στον ουρανό για 75 ημέρες πριν από την πτώση του μετεωρίτη.

Πράγματι, αναφέρουν οι Αμερικανοί ερευνητές, ο κομήτης του Χάλεϊ πρέπει να ήταν ορατός από την Ελλάδα για περίπου 88 ημέρες, από τις 4 Ιουνίου έως τις 25 Αυγούστου του 466 π.Χ.

Ο βράχος από τον ουρανό συνδέθηκε αμέσως με το όνομα του προσωκρατικού φιλόσοφου Αναξαγόρα, ο οποίος σύμφωνα με τις ίδιες πηγές είχε προβλέψει την πτώση του.

Οι συγγραφείς της νέας μελέτης διαφωνούν με την άποψη ότι ο Αναξαγόρας είχε προβλέψει την πτώση, κάτι που θα ήταν ουσιαστικά αδύνατο.

Οι ερευνητές πιστεύουν αντίθετα αυτό που λέει ο Πλούταρχο: ο ιστορικός του 1ου π.Χ αιώνα διευκρινίζει ο Αναξαγόρας είχε προβλέψει ότι σώματα από τον ουρανό θα μπορούσαν δυνητικά να πέσουν στη Γη αν ξεφύγουν από τη θέση τους.

Ο Αναξαγόρας φέρεται να συμπέρανε το 478 π.Χ ότι τα ουράνια σώματα δεν ήταν φλεγόμενα και πιο ελαφρά από τον αέρα όπως νόμιζαν όλοι, αλλά βαριά, βραχώδη αντικείμενα που παρέμεναν αιωρούμενα λόγω μιας φυγόκεντρου δύναμης. Υπέθεσε μάλιστα ότι τα σώματα αυτά θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τη θέση τους και να πέσουν στη Γη αν κάτι διατάρασσε τη φυγόκεντρο δύναμη.

Ο Έλληνας φιλόσοφος είχε δίκιο και πρέπει επιτέλους να καταλάβει τη θέση που του αξίζει στην ιστορία της Αστρονομίας, προτείνει η ομάδα του Δρ Ντάνιελ Γκράαμ που υπογράφει τη δημοσίευση.

Όμως τι σχέση είχε ο κομήτης του Χάλεϊ με τα πεφταστέρια και τον μετεωρίτη στον Ελλήσποντο;

Οι υπολογισμοί της τροχιάς του κομήτη του Χάλεϊ δείχνουν ότι οι διάττοντες αστέρες θα μπορούσαν να ήταν σωματίδια από την κόμη του, τα οποία ανεφλέγησαν στη γήινη ατμόσφαιρα.

Όσον αφορά τον μετεωρίτη, η πτώση του θα παραμείνει ένα μυστήριο. Μπορεί μόνο να υποθέσει κανείς, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα επιβεβαίωσης, ότι ο κομήτης του Χάλεϊ διατάραξε την κίνηση ενός μικρού αστεροειδή και τον έστειλε πάνω στον πλανήτη.

Το σίγουρο είναι ότι η θεωρία του Αναξαγόρα έγινε δεκτή από τους Έλληνες, οι οποίοι πλέον γνώριζαν ότι βράχια από το διάστημα μπορούσαν να πέσουν στα κεφάλια τους.

Η πτώση του μετεωρίτη, πάντως, θεωρήθηκε αργότερα οιωνός για την κρίσιμη ήττα των Αθηναίων από τους Σπαρτιάτες στην περιοχή των Αιγός Ποταμών το 405 π.Χ.

Μέχρι σήμερα, η αρχαιότερη γνωστή αναφορά για τον κομήτη του Χάλεϊ αποδιδόταν σε Κινέζους αστρονόμους το 240 π.Χ.

πηγή-in.gr