Σχέσεις Εξάρτησης

Του Στέλιου Χατζηδάκη

Είναι ίσως αστείο το πόσο συχνά οι σύγχρονοι Έλληνες ανατρέχουμε στην ιστορία και επικαλούμαστε τα επιτεύγματα των αρχαίων προγόνων μας. Αναρωτιέμαι αν το γεγονός αυτό οφείλεται στην σιγουριά για την ανωτερότητά μας ως φυλή ή στην υποσυνείδητη αναγνώριση του γεγονότος ότι έχουμε απομακρυνθεί τόσο πολύ από τα πρότυπα που έχουμε μάθει για τους αρχαίους και ότι το μόνο σχετικό που έχουμε με αυτούς είναι το ότι τους αναφέρουμε.

Στο σχολείο μάθαμε για μυθικούς ήρωες ή για ιστορικές μορφές οι οποίοι δρούσαν. Μάθαμε για πολίτες οι οποίοι έπρατταν. Διαβάσαμε για χαρακτήρες οι οποίοι πήγαιναν ενάντια στη βούληση των θεών γιατί ήθελαν να κυνηγήσουν τη μοίρα τους και να φτιάξουν τη ζωή τους. Αυτά τα πρότυπα τότε οδήγησαν στη θεσμοθέτηση της δημοκρατίας.

Και ερχόμαστε στην σύγχρονη πραγματικότητα την οποία συνήθως (σε ότι έχει να κάνει με τα σημαντικά πολιτικά θέματα) την αντιλαμβανόμαστε μέσα από τα δελτία των οκτώ ή στην καλύτερη περίπτωση από τις σελίδες ενός portal. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι λίγες οι φορές, όπου η άποψη μας διαμορφώνεται από τις απόψεις κάποιων άλλων. Βέβαια, ξεχνάμε ότι την πραγματικότητα την διαμορφώνουμε εμείς με τις πράξεις μας (ή πολλές φορές την απραξία μας) και τις επιλογές μας.

Δεν είναι λίγες οι φορές, ειδικά μετά την κρίση, που οι καθημερινές συζητήσεις γυρίζουν γύρω από τα οικονομικά κυρίως προβλήματα. Αν εξαιρεθούν οι άνθρωποι που δεν έχουν γνώσεις για την πολιτική και τους πολιτικούς και δεν ντρέπονται να το δηλώσουν, μένουν αυτοί που δεν κάνουν άλλη δουλειά από το να βρίζουν. Παρά το παρήγορο γεγονός ότι υπάρχουν κάποιοι που έχουν κάποια πρόταση για την βελτίωση της κατάστασης, σπάνια κάποιος κάνει κάτι για να εφαρμοστεί αυτή η πρόταση στην πράξη. Αυτό που συμβαίνει είναι ανοίγουμε την τηλεόραση και να περιμένουμε την επόμενη φορά που θα ταυτιστούμε με κάποιον. Μέχρι αυτός να εκλεγεί και να πάρει και αυτός τη θέση του στον κατάλογο με αυτούς που βρίζουμε.

Θα έλεγε κανείς ότι έχουμε φτάσει στο σημείο να τα περιμένουμε όλα από κάποιους άλλους. Περιμένουμε από κάποια αρχή να φροντίσει για την καθαριότητα στην γειτονιά που ζούμε, να φροντίσει ώστε να μην υπάρχουν αδέσποτα στους δρόμους ή να κάνει κάτι για να μην είναι τόσο ακριβά τα προϊόντα που αγοράζουμε. Δεν είναι λάθος να τα περιμένουμε όλα αυτά άλλα οι άνθρωποι που εμείς έχουμε ορίσει ώστε να υλοποιηθούν τα παραπάνω έχουν αποδειχθεί ξανά και ξανά μη ικανοί. Και βέβαια ελάχιστοι εξετάζουμε το ενδεχόμενο αν μπορούμε να κάνουμε κάτι για όλα αυτά.

Το συμπέρασμα που εύκολα προκύπτει είναι ότι είμαστε εξαρτημένοι σαν πολίτες από την πολιτική και τους πολιτικούς γενικότερα. Τους έχουμε ανάγκη. Και αυτή η ιδέα της πλήρους εξάρτησης από τους πολιτικούς που μας έχει κυριεύσει, ίσως είναι το μεγαλύτερο κατόρθωμα τους. Με αυτόν τον τρόπο οι πολίτες δεν δρούμε αλλά ελπίζουμε να δράσουν κάποιοι άλλοι. Πιστεύουμε ότι η σωτηρία δεν θα έρθει από τις δικές μας πράξεις άλλα από τις αποφάσεις των πολιτικών. Και αυτό όταν στην νεότερη ιστορία της Ελλάδος είναι ελάχιστες οι πολιτικές ηγετικές μορφές που είναι κοινά αποδεκτό πως υπήρξαν σπουδαίες.

Το αντίδοτο για να απεξαρτηθούμε δεν είναι εύκολο να βρεθεί. Για αρχή, πρέπει να θέλουμε να απεξαρτηθούμε. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πρώτα ότι οι δικές μας πράξεις έχουν αντίκτυπο στους συμπολίτες μας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η δική μας απάθεια και η χαλαρή αντιμετώπιση των πραγμάτων συντελούν στο να μην νοιάζονται που τους βρίζουμε. Πρέπει να σταματήσουμε να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας σε άγνωστους ανθρώπους και να κοιτάζουμε τι γίνεται δίπλα μας, στην γειτονιά μας και αν υπάρχει κάποια πτυχή της συμπεριφοράς μας που δημιουργεί πρόβλημα στους άλλους να τη σταματήσουμε.